Czym były, dlaczego powstały i jak wyglądały obozy koncentracyjne?
Historia niemieckich obozów koncentracyjnych podczas II wojny światowej to bolesna, ale pouczająca lekcja, która na zawsze zapisała się w księdze dziejów Europy i świata. Nigdy nie wolno nam zapomnieć o zbrodniach dokonywanych we wspomnianych miejscach. Każdy człowiek powinien mieć świadomość, jak przebiegały wydarzenia związane z prześladowaniem ludzi przez nazistów. Właśnie dlatego powstał ten blog. Sprawdź, co musisz wiedzieć na temat obozów koncentracyjnych oraz II wojny światowej.
Spis treści:
- Czym były obozy koncentracyjne?
- Co to jest holokaust?
- Struktura niemieckich obozów koncentracyjnych
- Kto stworzył obozy koncentracyjne?
- Jak wyglądało życie więźniów w obozach koncentracyjnych?
- Jakie były najsłynniejsze niemieckie obozy koncentracyjne?
Czym były obozy koncentracyjne?
Obozy koncentracyjne powstawały w czasie II wojny światowej pod rządami niemieckich nazistów. To odizolowane, otoczone drutem kolczastym miejsca, w których więźniowie byli narażeni na ekstremalne warunki. Codzienność stanowiły tam przymusowa praca, niedożywienie i choroby, a także tortury czy morderstwa. Obozy wykorzystywano też eksperymentów medycznych, jak również masowej eksterminacji Żydów.
Zatem podstawowe funkcje niemieckich obozów koncentracyjnych z lat 1933-1945 to:
- przetrzymywanie osób uważanych za zagrożenie przez niemiecki reżim nazistowski;
- eliminacja jednostek i niewielkich grup ludzi bez wiedzy opinii publicznej;
- wykorzystywanie więźniów do przymusowej pracy w trudnych warunkach.
Naziści tworzyli obozy koncentracyjne głównie w celu osadzania w nich osób uważanych za zagrożenie dla bezpieczeństwa. W odpowiednio przygotowanych lokalizacjach gromadzili i zabijali nieprzychylne im jednostki oraz grupy bez wiedzy opinii publicznej. Natomiast poprzez zmuszanie ludzi do pracy zapobiegali brakowi siły roboczej. Pierwszy obóz koncentracyjny założono na terenie Niemiec w Dachau, niedaleko Monachium, w 1933 roku. Później przez cały okres II wojny światowej naziści otwarli ponad 20 000 mniejszych i większych obozów. Badania wskazują, że w czasie Holokaustu funkcjonowały nawet 44 000 podobnych miejsc, choć nie wszystkie z nich nazywano obozami koncentracyjnymi.
Trzeba nadmienić, że obozy koncentracyjne bywają często mylone z innymi strukturami ze względu na mieszanie się różnych funkcji. Jednak istniały różne rodzaje obozów. Wśród nich można wyróżnić:
- Obozy koncentracyjne – reżim uwięził cywilów, których uznał za zagrożenie dla bezpieczeństwa, w 938 obozach i podobozach.
- Obozy jenieckie – reżim nazistowski w okrutny sposób wykorzystywał więźniów w obozach pracy ze względów ekonomicznych i w celu pokrycia braku siły roboczej. Jednocześnie więźniowie byli pozbawieni podstawowych przedmiotów, takich jak sprzęt, odzież, jedzenie i odpoczynek. Dodatkowo utworzono 1830 obozów przejściowych, które były miejscem krótkotrwałego przetrzymywania Żydów przed deportacją do ośrodków zagłady.
- Obozy pracy – W czasie II wojny światowej powstało 559 obozów jenieckich oraz dziesiątki tysięcy podobozów jenieckich, w których przetrzymywano jeńców alianckich i radzieckich.
- Obozy zagłady – Pięć ośrodków powstało głównie w celu dokonywania uprzemysłowionych mordów na masową skalę, gdy tylko pojawiały się ofiary.
Co to jest holokaust?
Holokaust był jednym z najtragiczniejszych okresów w historii świata, naznaczonym systematycznym prześladowaniem i mordowaniem Żydów. Haniebnego procederu dopuszczały się nazistowskie Niemcy wraz ze swoimi sojusznikami oraz kolaborantami. Zbrodnię napędzał antysemityzm, czyli nienawiść do osób pochodzenia żydowskiego – podstawowe założenie ideologii nazistowskiej. W ramach Holokaustu stosowano ekstremalne środki prześladowania Żydów, których kulminacją było wymordowanie prawie 2/3 ludności żydowskiej w Europie poprzez połączenie fatalnych warunków życia, brutalnego maltretowania, masowych rozstrzeliwań, gazowania i deportacji do ośrodków zagłady.
Jakie formy przyjmowało prześladowanie Żydów?
W latach 1933–1945 władze nazistowskich Niemiec wprowadziły w życie szereg dyskryminacyjnych praw wobec Żydów. Obejmowały one zarówno dyskryminację prawną, jak i publiczne poniżanie, przemoc, wysiedlenia, internowanie, kradzieże, rabunki czy przymusową pracę. Najbardziej znanym przykładem zorganizowanej przemocy była Noc Kryształowa. Plan wymordowania wszystkich Żydów, znany jako „Ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej”, wdrożono w 1941 roku. W rezultacie miliony ludzi spotkały się z prześladowaniami, a wielu zginęło.
Struktura niemieckich obozów koncentracyjnych
Podstawowymi częściami obozów koncentracyjnych były:
- baraki dla więźniów;
- wieże strażnicze;
- place apelowe;
- strefy pracy;
- budynki administracyjne.
Baraki zawsze odgradzano drutem kolczastym. Zwykle obejmowały dwupiętrowe lub trzypiętrowe prycze. Specjalne grupy więźniów trzymano w oddzielnych sektorach. Komory gazowe i krematoria umieszczano na ogół z boku, natomiast strefy robocze z czasem się rozszerzały, co prowadziło do powstawania małych podobozów. W budynkach administracyjnych znajdowała się stołówka i pomieszczenia mieszkalne dla żołnierzy SS.
Jak wyglądało życie więźniów w obozach koncentracyjnych?
Ze świadectw ludzi ocalałych z obozów koncentracyjnych wiemy, że życie w niemieckim obozie koncentracyjnym było brutalne i odczłowieczające. Więźniowie byli poddawani przerażającym warunkom. Panowały tam przeludnienie, głód, choroby, praca przymusowa oraz liczne akty przemocy. Osoby przebywające w tych ośrodkach zmuszano do wielogodzinnego stania w przepełnionych barakach. Przekazywano im tylko minimalne ilości jedzenia i odzieży. Poza tym poddawano ich eksperymentom medycznym, a także torturom. Ocalali do końca życia zmagali się z fizycznymi i psychicznymi ranami, których czas całkowicie nie zabliźnił. Wszystkie te okropności stanowią ciemną plamę na kartach historii II wojny światowej.
Jakie były najsłynniejsze niemieckie obozy koncentracyjne?
Podczas II wojny światowej nazistowskie Niemcy prowadziły sieć obozów koncentracyjnych w całej Europie, przede wszystkim na terenach Niemiec i okupowanej wówczas Polski. Do najbardziej znanych obozów koncentracyjnych należały:
- Auschwitz-Birkenau;
- Bergen-Belsen;
- Buchenwald;
- Dachau;
- Sachsenhausen.
Obozy te były wykorzystywane do pracy przymusowej, eksperymentów medycznych i masowych egzekucji, w wyniku których zginęły miliony osób, w tym Żydzi, Romowie i inne prześladowane grupy.
Jeśli chcesz wiedzieć więcej o historii obozów koncentracyjnych i II wojny światowej, sprawdź inne publikacje na tym blogu.
Kulturę pamięci historycznej promują:
https://skinic-beauty.pl/, Receptomat, Simpliteca.com
Partner serwisu